Da deforestación ao inicio da 2ª revolución industrial
Con este panorama enerxético, a deforestación tivo como consecuencia que a leña —recurso
enerxético básico para obter carbón vexetal e cubrir as necesidades domésticas dos habitantes da
época— escasease pola excesiva explotación. Nese contexto histórico, en Londres, para superar o
frío, causa importante de mortaldade debida á esta crise enerxética, empezouse a recorrer ao
carbón mineral, recurso coñecido pero infrautilizado ata entón.
A extracción destes combustibles fósiles propiciou un desenvolvemento de técnicas de
extracción que culminaron co invento da máquina de vapor. Esta permitiu, primeiro de todo, sacalo do fondo das
minas, cada vez máis fondas, e máis tarde distribuílo mediante o ferrocarril, dando lugar á
articulación de industrias e novas cidades industriais ao longo das vías de distribución. A partir dunha
siderurxia importante baseada na combustión, desenvolveuse unha importante industrialización.
A chegada de carbón polas vías férreas a zonas industriais é o primeiro paso da complexidade
enerxética que se abre con esta etapa, o que supón o distanciamento entre os lugares de orixe da
obtención da enerxía e os núcleos de consumo, así coma a concentración da poboación
consumidora.
Por malas que fosen as condicións de vida nas fábricas e cidades industriais, eran mellores que as que
existían no campo, onde a falta de madeira, o esgotamento da terra e a superpoboación rural provocaban a fame.
Por iso, moitos millóns de campesiños europeos víronse obrigados a abandonar a terra para concentrarse
nas míseras zonas urbanas ao longo dos séculos XVIII e XIX. Este cambio tamén supuxo o abandono das
enerxías renovables para explotar as non renovables, o que representou o paso dun mundo de ciclos estacionais a un
mundo de cantidades e depósitos.